Anja de Klerk – naaimachientjes en inktpotten

Terugblik tentoonstelling “Ode aan de verzamelaar!”

Naaimachientjes
Mijn schoonmoeder, geboren in 1912, was in het bezit van een Singer trapnaaimachine, met ijzeren onderstel. Mijn man kan zich nog goed herinneren, dat hij als kind uren zat te kijken hoe zijn moeder kleding aan het maken of repareren was.

Later kocht zij een elektrische machine en verdween het nostalgische apparaat naar de zolder. Nog weer later mochten wij hem meenemen naar ons eigen huis. In diezelfde periode kreeg ik van een kind uit mijn klas een echte, originele letterbak uit hun drukkerij. Waar zou ik die ophangen? En vooral: wat zou ik erin gaan zetten? Ineens viel toen het kwartje; boven de oude Singer naaimachine zou de letterbak prachtig staan. Van mijn moeder ‘bietste’ ik een klein koperen machientje uit haar miniaturenverzameling. En zo is het begonnen!

Bovenin deze kast staan machientjes van allerlei materialen: delfts blauw, koper, tin, aardewerk, hout, zilver, plastic. Ze komen van dichtbij in het eigen dorp tot veraf: uit Limoges in Frankrijk, uit Delft, uit Volendam, uit Engeland, van rommelmarkten en snuffelwinkeltjes tot speelgoed-zaken aan toe. Ik heb twee kaarsjes in de vorm van een naaimachine, een gum, een puntenslijper en verschillende kleintjes uit een poppenhuis. Naar beneden toe staan de iets grotere exemplaren. Van mijn zus kreeg ik een ansichtkaart uit Hoorn met natuurlijk ….. een ouderwetse naaimachine erop, van bakeliet ditmaal.

Verschillende machientjes kregen we cadeau, maar we hebben er ook veel zelf gekocht. In elk snuffelwinkeltje kijken we rond in de hoop een nieuw exemplaar te vinden. We zoeken onder andere nog naar een exem-plaar van glas. Of die bestaat? Wij hopen van wel.

Inktpotten
Meer dan een halve eeuw geleden ging ik naar de eerste klas van de lagere school. Spannend, ik ging leren lezen en schrijven! De eerste maanden gebeurde dat schrijven met potlood. Na verloop van tijd kreeg iedereen in de klas een gekleurde houder voor een kroontjespen. Wat was ik blij en trots! Voorzichtig werd het pennetje erin geschoven. In de schoolbank was bovenin een gleuf uitgespaard om pen, potlood en gum in te leggen. Ernaast zat een gat, waarin precies een glazen inktpotje paste. De juf had het potje gevuld met inkt, vanaf die dag schreven we met pen en inkt. Ik heb dat altijd geweldig gevonden.

Vijftien jaar later vond ik mezelf terug als juf in de tweede klas, waar ik de kinderen uitlegde tot hoever de pen in het inktpotje gestoken mocht worden, hoe je de inktlap ging gebruiken, hoe je een dunne ophaal en een dikkere letter kon maken. Nu mocht ik zelf aan jonge kinderen de liefde voor het schrijven bijbrengen! En ik mocht zelf de inktpotjes vullen…

Op een dag was de grote inktfles helemaal leeggeschonken. Ik nam hem mee naar huis. Ik kreeg eens van iemand een inktpotje. Ik zag op een rommelmarkt een inktpotje in een grappige vorm. En voor je het weet, ben je een verzamelaar van inktpotjes geworden. Nooit geweten dat er zoveel verschillende modellen bestaan.

Ik ben nog op zoek naar potjes van tin, koper en zilver. Ik hoop dat er iemand is die nog een potje op zolder of in de kast heeft staan…

Tekst: Anja de Klerk & foto’s: Ans Geerlings